Hastalıklar ve Oruç

Oruç tutmanın sağlıklı kişilerde midenin dinlenmesi ve vücuttan toksin temizleme etkisi yapması nedeniyle yararlı olduğu, ancak bazı hastalar için ise çeşitli sağlık problemlerini beraberinde getirmesi nedeniyle fayda –zarar dengesini bozduğu hekimler tarafından gözlemlenmektedir.

Oruç Tutulmasının Sakıncalı Olduğu Hastalıklar
- Tedavisi zor ya da ciddi bir hastalık sebebiyle bir ameliyat geçirmiş ve mutlaka beslenmesi gereken hastalar
- Devamlı ilaç kullanmayı gerektiren kalp, böbrek, karaciğer hastaları, yüksek tansiyon,ağır şeker hastalığı olan hastalar
- Şiddetli ağrılı hastalıkları sebebiyle ilaç kullanması gereken kimseler, ülser hastalığı ve diğer sancılı hastalıkları olanlar
-Yaşlılar ve gebeler
- Mevcut bir hastalığın oruç sebebiyle daha ağırlaşabileceği ya da sıhhatin bozulacağından endişe edilen hastalığı olanlar (Verem ve diğer ateşli hastalıklar gibi)
-Bazı ağır ruh hastalıkları

Şeker Hastalığı ve Oruç

Şeker hastalığına bağlı olarak gelişen böbrek-kalp-damar-göz hastalığı olanlar ve son üç ay içinde ani şeker düşmesi nedeniyle bayılan kişiler çok yüksek risk grubu olarak sınıflandırılır ve oruç tutmamaları gerekir.
Oruç tutmak, gün boyu yemek yemediğiniz için kan şekeri düzeyinizi etkileyebilir. Açlığa bağlı şekeriniz düşebilir.Belirtileri şunlardır : Baş dönmesi, kalp çarpıntısı, açlık, terleme, güçsüzlük.Tedavi edilmezse acil müdahale gerektirir.Yine kullanılan ilacın dozunun yetersiz alınması veya vücudun susuz kalması sonucu şekeriniz yükselebilir.Belirtileri şunlardır : Susamada artış, Sık idrara çıkma,Baş ağrısı,dikkat kaybı.Tedavi edilmezse kişi bilincini kaybedebilir ve şeker komasına girebilir.
Şeker hastaları Ramazan'dan 1-2 ay önce tıbbi değerlendirmeden geçmelidir.Bu değerlendirmede genel sağlık durumunuz kontrol edilir, kan şekerinizi nasıl kontrol ettiğiniz ölçülür ve Ramazan sırasındaki ilaç gereksinimleriniz incelenir. Oruç tutmak isterseniz kan şekeri düzeylerinizi gün içinde sıkça takip etmeniz gerekir. Ağır yemeklerden kaçınmalı ve iftardan sahura kadar bol sıvı almalısınız.
Oruç tutulması halinde kan şekeriniz 60’ın altına düşerse veya 300’ün üzerine çıkarsa oruç bozmanız sağlığınız açısından yararlı olacaktır.

Kalp ve Yüksek Tansiyon Hastaları ve Oruç

Bazı kurallara uyulduğunda orucun damarsal kalp hastalığını kötüleştirmediği ve ani krizlere neden olmadığı kalp doktorları tarafından tecrübe edilmiştir. Acile başvuran oruçlular önceden hastalığı bilinmeyenler dışta tutulursa büyük çoğunlukla oruç süresinde değil iftarla sahur arasında tokluk süresinde gelirler. Bunun da iftarda kısa sürede aşırı ve ağır yemek yemekten kaynaklandığı düşünülmektedir. Damarsal kalp hastalığı tedavi edilmemiş kişiler için ise oruç riskli olabilir . Bu kişilerin bol yağlı kalorili ve hızlı yenen iftar yemeklerinden sonra kalp krizi geçirme riskleri yüksektir.Yine aynı şekilde yıllarca iyi tedavi edilmemiş yüksek tansiyonun veya tedavisi zamanında yapılmamış kalp kapağı hastalıklarının sonucu olarak gelişen kalp büyümesi-kalp yetersizliği gibi durumlar varsa ilaçlarla kontrol altına alınmış bile olsa oruç tutulması risklidir.
Kalp yetersizliği olan kişiler genellikle kalp yetersizliği sonucu vücutta artan tuz ve suyu azaltmak için idrar söktürücü ilaçlar kullanırlar, bu ilaçların etkisi nedeniyle oruç zamanı aşırı tuz va su kayıpları olur bayılmalara hatta şoklara neden olabilir. İftarda ise vücutta aşırı su ve tuz yüklenmesi ve zaten sınırda pompalama gücü olan kalbi aşırı çalışmaya zorlar. Bir de hızlı ve bol yemek sonrası sindirim mide barsak sisteminin kan dolaşımı artar bu da kalbe %20 daha ilave yük getirir aşırı yük kalp yetersizliğine yol açar.
Böbrek Hastaları ve Oruç
Böbrek yetersizliğinde en kesin tedavi bol su içilmesi olduğundan, böbrek hastalarının oruç tutmaları sakıncalıdır. Böbrek yetersizliği olanların oruç tutmaları halinde yetersizlik daha da ilerler. Ramazan ayında böbrek hastaları, iftar ile sahur arasındaki dönemde su açıklarını çok fazla kapatamadıklarından, hastalığının farkında olmayan birçok kişi, ramazan sonrası böbrek yetersizliği nedeniyle doktora başvurur. Diğer taraftan böbrek taşı olan hastaların susuz kaldıkları dönemlerde şikayetleri artabileceğinden veya hastalıkları ilerleyebileceğinden dikkatli olmaları gerekmektedir. Bu hastalarda en önemli sorun suyun dengeli alınamamasıdır.Uyku dışındaki yaklaşık 16 saatlik süreç içerisinde özellikle kaybın fazla olduğu yaz aylarında kalbi sağlam olan hastalarda ortalama saat başı alınacak bir bardak sıvı ( su, meyva suyu, maden suyu, açık çay, soda, ayran gibi asitli olamayan içecekler) vücudun gereksinimini karşıladığı gibi kayıpları da yerine koyan dengeli, böbrekleri koruyan çalışmasını sağlayan doğru bir yaklaşım olacaktır.

Sağlıklı oruç için neler yapmalıyız ?
* İftardan sahura kadar su ve sıvı içeceklerden minimum 3-4 litre tüketilmeli.
*Aşırı tuzlu, yağlı, şekerli,baharatlı,soslu gıdalardan uzak durulmalı.
*Tavsiye edilen gıdalar :Yoğurtlu çorbalar, sulu yemekler, bol sebzeli yiyecekler, su tutan lifli gıdalar, kepekli gıdalar ve kepekli ekmek
*Mutlaka sahur yapılmalı ve kahvaltı tarzında hafif olmalıdır.
*İftar süresi uzatılmalı, yenecek miktar bölerek yenilmeli.
*Ortalama 8 saat uyunmalı.
*Çok ağır iftar sofraları yerine sağlıklı, hafif ve daha az çeşitten oluşan sofralar tercih edilmeli.
*Gün içinde ağır egzersizden kaçınılmalı, aşırı sıcak olan saatlerde ise istirahat edilmelidir.
*İftar sonrası düşük tempolu, yormayan yürüyüşler yapılmalı.
*Özellikle tansiyon, şeker, böbrek ve kalp hastalarının oruç öncesi tahlillerini yaptırıp hekim kontrolünde oruç tutmaları gerekiyor .İlaç kullanan hastaların ilaç saatleri doktor kontrolünde iftar ve sahur zamanlarına göre düzenlenmesi gerekir.